سوالونه علم رڼا ده
اسلاموفوبیا (Islamophobia) ټولو مسلمانانو ته ښه پیژندل شوې، هرڅوک چې د دوی په مذهب نیوکه کوي یا عامه خلک په حقیقت ورسېږي نو اسلاموفوبیک یا د اسلام د ویرې سره یې مخ کوي.
هدف یې دا دی چې په غرب کې خالص مسلمان وي، د دې ټکي کارت په کارولو سره د انتقاد له ځواب ویلو او د مظلومانو او د هغې اغیزمنې ژبې په وړاندې د نفرت څرګندولو څخه ډډه وکړي او هڅه یې شوې.
له بلې خوا اسلاموفوبیا په مسلم اکثریت هیوادونو کې هیڅ ځای نلري ځکه چې پدې هیوادونو کې د اسلامي تروریزم ډېر ټینګار او وحشت دی. که د اسلام پر وړاندې څوک غږ پورته کړي سر یې له تنې غوڅوي، د محمد صلعم توهين کوونکی وژني او سوځوي یې، څه یې چې زړه وغواړي هغه کوي. هر هغه څوک چې پر اسلام نیوکه کوي په هماغه اسلامي ډول یې مسلمانان ترور کولی شي.
د اسلام تروریستي چلند یو حقیقت دی، مګر نن به موږ د یو بل ډول وېرې په اړه وغږیږو، چې په اسلام کې سپی چې د انسان تر ټولو ښه ملګری منع شوی دی، او دا یوازې د ښکار یا ساتلو لپاره اجازه لري. ډیری حدیثونه موجود دي چې محمد صلعم د تور سپي د وژلو امر کړی دی.
نن ورځ چې انسانانو په عقلي او شعوري توګه کافي وده کړې چې موږ پوهیږو چې سپی د نورو څارویو په څېر دی او د سپي ګټورتیا په ټولو څارویو کې لیدل کیدی شي. نن ورځ سپي د لټون او ژغورنې هرډول عادت شوي، د سپي تر څنګ چې د ړندو خلکو لپاره ځانګړي ډول روزل شوي هم خورا ګټور رول لوبوي. مګر لاهم دا سپی په اسلام کې ناخوښه اعلان شوی دی.
په تاریخي لحاظ سره د سپیو له انسانانو سره خورا زړه اړيکه ده. دا د زراعتي عصر څخه ډیره دمخه ملګرتیا ده، پدې وخت کې کوچیانو اوکورنۍ لرونکو انسانانو د ښکار په لټه کې د څارویو لخوا پاتې شوي. او پدې ښکار کې سپي د انسانانو خورا ملاتړ کونکي و، په بیله بیا د شپې په انساني خیمو کې سپي ساتل کېدل .
د سپیو کارولو په پام کې نیولو سره انسانانو د دوی انتخاب شوي نسلونه نسل کړل، هوښیار او وفادار سپيو د نسل ورکولو فرصت ورکړ، د دې پرځای چې د لږ یا وحشي طبیعت سپي ته نسل ورکړي. د وسیلو په واسطه بدله شوې، دا د ارتقا ځانګړی حالت دی په کوم کې چې انسانان په پالتو کړنه کې د دوی مطلوب ځانګړتیاو لوړولو ننګونه راپورته کړي.
پدې توګه د برګو لیوانو نسلونه د خړو لیوانو سره ورته په سپو بدل شوي. دې پروسې زرګونه کاله وخت ونیو. مګر په نهایت کې سپي د ښو او خورا مؤثره حیواناتو په توګه راڅرګند شول. د کرنیزې دورې په پیل سره سپو د انسانانو په ژوند کې ژوند پیل کړ، دوی د څارویو ساتلو لپاره وساتل شول. سپي د انسانانو په تاریخ کې ترټولو ګټور او خورا باور لرونکي ژوي دي.
مګر سپي اکثرا په ویره لرونکي وي، له دې ویرې سره متاثره خلکو ته سینوفوب یا Cynophobe ویل کیږي. معمولا دا ډول خلک په ماشومتوب کې له سپیو ویره لري او د ویرې لپاره ورسره ژوند کوي.
نن ورځ منظم رواني پوهان د دې ویرې د لرې کولو لپاره درملنه کیږي، او خلک خپله ویره لرې کوي. هغه خلک چې پدې ویره اخته دي د سپي لرونکو کورونو ته نه ځي مګر د هغو خلکو څخه هم لرې ګرځي کوم چې د سپيو پالنه کوي.
رسول الله یعنی محمد صلعم، په دې ویره کې هم پیژندل شوی. ځکه چې ظاهرا د سپي څخه د کرکې کولو لپاره بل دلیل ورته نلري. سپی د موسی یا عیسویت په قانون کې شر نه ګڼل کیږي. یعنی عیسویت او یهودیت ورته حرام نه دي ویلي. پدې حالت کې د محمد شخصي ویره د هغه سپي له اسلام نه د ناخوښۍ لامل دی.
سپي پالونکي باید پوه شي چې سپي په ریښتیني ډول د دوی سره مینه لري، حتی سپي کولی شي د انسان احساسات درک کړي. که تاسو خپه یاست، سپی په دې پوهیږي چې تاسو خفه یاست، حتی ژړل، خندا کول، په درد کې کیدل، مګر په نورو ډیری انساني احساساتو ښه پوهیږي. دا ټول د زرګونو کلونو لپاره د انسانانو سره د ژوند کولو مسؤلیت دی، پدې وخت کې انسانان سپي د دوی اړتیاو او خپل طبیعت سره ځان ته اړولي دي.
په افغانستان او نورو اسلامي هیوادونو کې له سپو سره له دې امله سخت سلوک کیږي چې دوی په هر ځای کې سنګسار کیږي، نفرت ترې کوي، خو په غیر اسلامي نړۍ کې د کوڅه ډبو سپیو ساتنه هم کیږي.
په نورو هیوادونو کې، ځغلي سپي دومره دوستانه یا friendly دي چې هېڅکله تاسو ته غپېدا یا برید ونه کړي. له بلې خوا، لږترلږه افغانانو سپي ساتلي دي څومره چې دوی دي. په افغانستان کې یوازې دوه ډوله سپي موندل شوي – یو یې خورا ویرونکی او بل یې د خوړلو یا چيچلو لپاره ساتلي دي، ټول هغه رواني فشار سره تړاو لري چې د افغانستان د اسلامپالو انسانانو او ځناورو ته یوشان ورته دي.
د دې سپیو په څیر په افغانستان کې یوازې دوه انسانان شتون لري – یو یې د خپل ژوند ژغورلو لپاره خورا ویره لري او بل یې خورا زهرجن چې کولی شي په هر وخت کې څوک ووژني.
نوټ: ليکنه پرته له کوم بدلون کټ مټ خپره شوې او که چېرې په ليکنه کې د ليکدود تېروتنې وي نو دا په ليکوال پورې اړه لري، موږ یوازې د ليکوالانو او منتقدينو لپاره پلټفارم جوړ کړی تر څو دوی خپل غږ تر خپلو هېوادوالو پورې ور ورسوي.
