ويډیوګانې

اليكټرومقناطيسي

رڼا او رنګونه – درېيمه برخه: اليكټرومقناطيسي طيف

زه عموما ليكنو ته تاريخي ترتيب وركوم. كله چې غواړم كومه ساينسي موضوع تشرېح كړم، لومړى د اوايلو څخه نېولې بيا تر اوسه پوري د موضوع يوه لنډه تاريخچه بيانوم، بيا د اوسني تحليل جزياتو ته اقدام كوم. خو د موډرن ساينس نه هاخوا د اكثرو موضوعاتو تحليلات ډېر ابتدايي، …

پوره ليکنه »
شين آسمنان

رڼا او رنګونه – دوهمه برخه: د آسمان رنګ ولې شين دى؟

آيا دا سوچ تاسو ته كوم وخت درلوېدلى دى چې آسمان ولي شين دى؟ بل رنګ لكه ګلابي، بانجاڼي يا زرغون ولې نه دى؟ د لرغوني يونان څخه روايت را نقل كېږي چي: كله چې د خدايانو د خداى ”زيوس” لور شاهزادګۍ ”اتينا” وزېږېدل، نو زيوس دوې هيلې ورته ډالۍ …

پوره ليکنه »
رابرټ هوک او اسحق نيوټن

رڼا او رنګونه – لومړۍ برخه: رنګ څه شي دى؟

په عامه او بنسټي توګه موږ رنګ هر هغه څه ته ويلاى شو چې په سترګو ليدل كېږي. خو د رڼا (نور) په نشتون كښې موږ هيڅ هم نشو ليدلاى. لهذا په رنګ باندي د سر خلاصولو لپاره لومړى اړينه ده چې رڼا تعريف كړو چې رڼا څه شي ده؟ …

پوره ليکنه »
الکټرون

كوانټم ميخانيك: لومړۍ برخه – ولې اليكټرون هستې ته نه ورلوېږي؟

ټوله د نولسمې پېړۍ او تر هغه نه مخكې فيزيك ته كلاسيك فيزيك ويل كيږي، لكه: نيوټني ميخانيك يا اليكټرومګنيټيزم (برېښنا او مقناطيس). كله چې د شلمې پېړۍ په اوايلو كښې مو د اټم داخلي جوړښت تر څېړنې لاندې ونيوئ، راته څرګند شول چې د كلاسيك فيزيك اصول نور په …

پوره ليکنه »
صوفیه

تورکیه کې د عیسویانو کعبه په جومات واړول شوه

دغه کلیسا د محمد له زېږېدنې مخکې جوړه شوې وه. د زرګونو کلونو راهیسې ودانه وه کله چې چې ترکانو په اوسنۍ ترکیه یرغل وکړ او له هغې راهیسې یې دا کلیسا په جومات واړوله. وروسته د اتاترک په حکم په میوزیم واړول شوه تر څو د عیسویانو احساسات په …

پوره ليکنه »